Từ bị động ứng phó sang chủ động phòng ngừa

Công tác phòng, chống thiên tai thời gian qua được tỉnh luôn quan tâm thực hiện, chuyển từ bị động ứng phó sang chủ động phòng ngừa. Một điểm nhấn trong công tác phòng, chống thiên tai trên địa bàn tỉnh là việc huy động các nguồn lực trong xã hội tham gia. Nhiều tổ, đội xung kích phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn của các sở, ban, ngành, hội, đoàn thể trong tỉnh đã được thành lập và duy trì hoạt động hiệu quả; sẵn sàng tham gia công tác phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai thuộc cơ quan, đơn vị và chi viện cho các địa phương trong các tình huống khẩn cấp.

Bên cạnh việc quan tâm bố trí ngân sách địa phương trong kế hoạch đầu tư công trung hạn và hàng năm để triển khai thực hiện các nhiệm vụ phòng, chống thiên tai; tỉnh đã thành lập và quản lý hiệu quả Quỹ Phòng, chống thiên tai tỉnh, thu hút sự hưởng ứng, tham gia đóng góp của cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân và các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh. Tính đến hết tháng 8/2021, Quỹ Phòng, chống thiên tai tỉnh đã thu được hơn 39,09 tỷ đồng.

Hội nghị trực tuyến toàn tỉnh về triển khai công tác phòng chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn năm 2021

Việc thực hiện phương châm "bốn tại chỗ" cũng được các địa phương phát huy và đóng vai trò quan trọng trong việc ứng phó kịp thời, giảm thiểu thiệt hại, đặc biệt là thiệt hại về người. Lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai cấp xã bước đầu được củng cố, kiện toàn theo chỉ đạo của Chính phủ và hoạt động rất hiệu quả. Đây là lực lượng thường trực, thực hiện các nhiệm vụ phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn theo sự phân công của Trưởng ban Ban chỉ huy cấp xã. Bên cạnh đó, tại các huyện, thị xã, thành phố còn thành lập lực lượng quản lý đê nhân dân theo Quyết định số 4919/QĐ-UBND ngày 27/12/2019 của UBND tỉnh. Hiện nay, các tổ, đội quản lý đê nhân dân của huyện, thị xã, thành phố dao động từ 4 đến 17 người; có nhiệm vụ kiểm tra, phát hiện và xử lý giờ đầu về sự cố đê điều; tham gia xây dựng và triển khai thực hiện phương án hộ đê và phòng, chống lụt bão trên địa bàn.

Thách thức kép thiên tai - dịch bệnh

Dự báo năm 2021, hạn hán, mưa, bão, lũ sẽ xuất hiện cực đoan hơn. Trên khu vực Biển Đông có khả năng xuất hiện khoảng 7 - 9 cơn bão/áp thấp nhiệt đới. Trong đó, Bình Định chịu ảnh hưởng trực tiếp hoặc gián tiếp của 1 - 2 cơn bão và có khả năng xuất hiện từ 3 - 4 trận lũ, xuất hiện lũ muộn, ảnh hưởng thời vụ Đông Xuân 2021 - 2022. Cùng với đó, tình hình dịch bệnh Covid-19 đang diễn biến phức tạp tại một số địa phương trong tỉnh; năng lực các cơ sở hạ tầng phòng chống thiên tai của tỉnh cũng còn hạn chế, tạo nhiều áp lực cho công tác phòng chống thiên tai của tỉnh.

Theo đánh giá của ngành chức năng, khả năng cắt lũ của các hồ chứa lớn trên địa bàn tỉnh còn thấp, đặc biệt là hồ Định Bình. Ngoài ra, khi có nắng hạn, nguồn nước từ 165 hồ chứa chưa đáp ứng cho nhu cầu sản xuất và sinh hoạt ngày càng tăng. Mỗi khi có nắng hạn gay gắt, gần 95.000 hộ dân thiếu nước sinh hoạt; khi xuất hiện lũ lụt, các giếng thường bị ngập, người dân không có nước sử dụng.

Tỉnh đang có số lượng tàu thuyền và ngư dân lớn, tuy nhiên đa số là tàu vỏ gỗ, máy nổ và phương tiện cũ kỹ, khó đảm bảo trong điều kiện xuất hiện bão, gió mạnh trên Biển Đông. Toàn tỉnh có 03 khu neo đậu tránh trú bão, tuy nhiên, hạ tầng các khu này chưa được đầu tư; chưa có đơn vị quản lý khai thác; mỗi khi có bão, việc tổ chức sắp xếp tàu thuyền trong khu neo đậu bảo đảm an toàn còn nhiều bất cập…

Ngoài ra, khi xảy ra tình huống khẩn cấp, việc sơ tán nhân dân đến nơi an toàn trong điều kiện phải đảm bảo quy tắc 5K của ngành y tế, tránh tình trạng phát sinh dịch bệnh Covid-19 là bài toán khó đối với chính quyền và lực lượng chức năng.

Với những thách thức phải đối mặt, đòi hỏi các ngành, các cấp, các địa phương, các lực lượng phòng chống thiên tai cần có phương án sẵn sàng ứng phó cụ thể, kịp thời với các tình huống thiên tai xảy ra trong bối cảnh dịch bệnh, đảm bảo an toàn người dân, cho lực lượng phòng chống thiên tai, cứu hộ cứa nạn, góp phần thực hiện mục tiêu kép của Chính phủ.

                      Ngọc Hà