Theo Điều 2 của dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do pháp luật quy định về “Tiêu chí xác định khó khăn, vướng mắc”, 1 trong 3 tiêu chí để xác định khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật kìm hãm, cản trở, gây ách tắc phát triển KT-XH là: “Quy định của văn bản quy phạm pháp luật tạo gánh nặng chi phí tuân thủ; hạn chế việc đổi mới, sáng tạo, phát triển mô hình kinh doanh mới, khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, hội nhập quốc tế”. 

ĐB Nguyễn Văn Cảnh đề xuất Chính phủ nên áp dụng thí điểm nhập làn theo quy tắc luân phiên. Ảnh: Đoàn ĐBQH tỉnh

Theo ĐB Nguyễn Văn Cảnh, chỉ quy định “khơi thông nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế” là chưa đủ, mà còn cần quy định là sử dụng nguồn lực hiệu quả, góp phần phát triển kinh tế.

ĐB Cảnh cho rằng, một nền kinh tế có sức cạnh tranh cũng phụ thuộc vào năng lực hoạt động logistics của Quốc gia. Logistics phát triển giúp khơi thông dòng chảy hàng hóa, tăng cường xuất nhập khẩu, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và tạo ra nhiều cơ hội việc làm. Giao thông thông suốt sẽ góp phần giảm chi phí logistics, nâng cao sức cạnh tranh của hàng hóa Việt Nam. Quốc hội đã sửa 2 luật về giao thông là Luật giao thông đường bộ và Luật trật tự, ATGT đường bộ, cũng là để nâng cao năng lực logistics, đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển của đất nước và hội nhập quốc tế.

Tuy nhiên, có một số nội dung chưa cập nhật từ hệ thống giao thông của các nước phát triển để hoàn thiện hệ thống giao thông của Việt Nam. Một trong những nội dung đó là quy tắc nhập làn xe mà ĐB Cảnh đã trình bày trước Quốc hội tại phiên họp về KT-XH tuần trước. Quy tắc nhập làn tôi nêu ra là một giải pháp phi tài chính nhưng mang lại hiệu quả rất lớn vì nó giúp nâng cao hiệu quả sử dụng hạ tầng trên cả nước.

Mọi người có thể vào Google gõ dòng chữ “cách tốt nhất để nhập làn xe khi bị ùn tắc”, bằng Tiếng Anh là “the best way to merge during congestion”. Trí tuệ nhân tạo AI của Google sẽ tổng hợp và thông báo “nhập làn theo quy tắc dây kéo áo (quy tắc luân phiên) là hiệu quả nhất”.

“Lý do là quy tắc này giúp giảm tắc nghẽn giao thông, cho phép phương tiện di chuyển trơn tru và nhanh hơn, giảm sự bực bội của người lái xe vì ai cũng sẽ đến lượt theo thứ tự mà không phải chen lấn, tạo sự công bằng cho các lái xe khi ai cũng chỉ tốn thời gian như nhau để đi qua điểm ùn tắc, giúp giờ đi học, giờ đi làm, giờ hẹn, giờ đi chơi được sắp xếp chính xác”, ĐB Cảnh phân tích.

Nhiều bang của Hoa Kỳ đã có nghiên cứu và cho áp dụng chính thức quy tắc này. Kết quả cho thấy những nơi áp dụng thì thời gian ùn, tắc giảm 40 - 50%. Ở châu Âu cũng có quốc gia xem quy tắc này là luật.

ĐB Cảnh đề xuất khoản 3 Điều 2 được viết lại là: “Quy định của văn bản quy phạm pháp luật tạo gánh nặng chi phí tuân thủ; hạn chế việc đổi mới, sáng tạo, phát triển mô hình kinh doanh mới, phương pháp mới, khơi thông nguồn lực, sử dụng hiệu quả nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng và phát triển kinh tế, hội nhập quốc tế”.

Theo ĐB Cảnh, việc áp dụng nhập làn theo quy tắc luân phiên sẽ mang lại hiệu quả cao cho hệ thống giao thông của Việt Nam. Bởi, nguyên nhân gây ùn tắc giao thông một phần là do ý thức của lái xe, phần khác là do quá tải phương tiện cá nhân khi chưa có đủ hệ thống giao thông công cộng, phần còn lại chính là do cách tổ chức giao thông.

ĐB Cảnh đề xuất Chính phủ nên áp dụng thí điểm nhập làn theo quy tắc luân phiên cho một số khu vực theo khung giờ đang bị ùn tắc do giao thông bị thắt nút cổ chai để thấy được hiệu quả của quy tắc này.

Khi Nghị quyết này được thông qua, Chính phủ nên xem xét việc sửa một số khoản tại Điều 13, Điều 22, Điều 25 của Luật trật tự, ATGT đường bộ liên quan đến quyền ưu tiên và quy tắc nhập làn, để ngành giao thông và các địa phương có căn cứ áp dụng cho đến khi Quốc hội có kế hoạch sửa đổi những quy định của pháp luật về giao thông.

MAI LÂM