Ảnh tư liệu. Nguồn: Internet

1. Nhớ lời Bác căn dặn với thanh niên

Ngay từ những ngày đầu lập nước, trong Thư gửi các em học sinh nhân ngày khai trường đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa vào tháng 9/1945, Bác đã viết: “...Ngày nay chúng ta phải xây dựng lại cơ đồ mà tổ tiên để lại cho chúng ta, làm sao cho chúng ta theo kịp các nước khác trên toàn cầu. Trong công cuộc kiến thiết đó, nhà nước trông mong chờ đợi ở các em rất nhiều. Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai cùng các cường quốc năm châu được hay không chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các em”. Những lời dạy này chứa đựng sự kỳ vọng lớn lao, là lời động viên mạnh mẽ đối với thế hệ trẻ, khẳng định vai trò của họ trong việc kiến tạo tương lai của đất nước.

Trong "Thư gửi các bạn thanh niên" ngày 12/8/1947, Bác nhấn mạnh: “...Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên. Thanh niên muốn làm chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải làm việc để chuẩn bị cái tương lai đó.” Qua đó, Bác không chỉ trao gửi niềm tin mà còn chỉ ra con đường mà thanh niên cần đi: con đường của sự rèn luyện, học tập và cống hiến không ngừng nghỉ.

Bác luôn nhìn nhận thanh niên với ánh mắt yêu thương nhưng cũng rất thực tế. Trong Thư gửi thanh niên tháng 4/1951, Người viết: “Ưu điểm của thanh niên ta là hăng hái, giàu tinh thần xung phong. Khuyết điểm là ham chuộng hình thức, thiếu thực tế, bệnh cá nhân, bệnh anh hùng. Rất mong toàn thể thanh niên ta ra sức phát triển những ưu điểm và tẩy sạch những khuyết điểm ấy.” Bác như một người cha hiền từ, luôn khuyến khích con cái phát huy điểm mạnh, đồng thời chân thành chỉ ra những hạn chế để họ hoàn thiện bản thân, trở thành những con người toàn diện, đóng góp nhiều hơn cho Tổ quốc.

Không chỉ dừng lại ở việc động viên và chỉ dẫn, Bác còn khơi dậy tinh thần trách nhiệm và lòng yêu nước sâu sắc trong mỗi thanh niên. Người căn dặn: “Nhiệm vụ của thanh niên không phải là hỏi nước nhà đã cho mình những gì. Mà phải tự hỏi mình đã làm gì cho nước nhà? Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?” Những lời nói ấy như ngọn lửa truyền cảm hứng, thúc giục thanh niên luôn tự vấn và nỗ lực cống hiến, đặt lợi ích của dân tộc lên trên hết.

Trong Di chúc thiêng liêng, Bác một lần nữa khẳng định: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng xã hội chủ nghĩa vừa 'hồng' vừa 'chuyên'.” Đây là những lời dặn dò cuối cùng, chứa đựng tình yêu thương vô bờ bến và niềm tin vững chắc vào thế hệ trẻ, đồng thời cũng là lời nhắc nhở về trách nhiệm của toàn xã hội trong việc bồi dưỡng và chăm lo cho thanh niên.

2. Thanh niên thực hiện lời căn dặn của Bác

Trong suốt 55 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, thanh niên Việt Nam đã không ngừng nỗ lực, cống hiến và trưởng thành qua các chặng đường lịch sử đầy gian khó, hoàn thành xuất sắc những nhiệm vụ mà Bác đã giao phó.

Chủ tịch Hồ Chí Minh với thanh niên của Đoàn đại biểu Nam Bộ (Tháng 10 năm 1949, Nguồn: Internet

Giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước và giữ gìn bảo vệ Tổ quốc

Ngay từ khi những lời dặn dò của Bác vẫn còn vang vọng trong lòng mỗi người, thanh niên Việt Nam đã đáp lại bằng những hành động thiết thực và đầy dũng cảm. Họ không ngần ngại dấn thân vào các cuộc kháng chiến gian khổ, chiến đấu chống lại thực dân và đế quốc với một tinh thần quên mình vì Tổ quốc. Từ chiến dịch Điện Biên Phủ oanh liệt, nơi những chiến sĩ trẻ tuổi đã hiến dâng tất cả để giành chiến thắng vang dội, đến cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân năm 1975, thanh niên đã đóng góp sức mình vào việc giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. Những thế hệ thanh niên trong giai đoạn này đã trở thành lực lượng nòng cốt, với sự hy sinh cao cả và quyết tâm không gì lay chuyển được, quyết định thành bại của cuộc cách mạng. Họ đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc, giành lại độc lập, tự do cho dân tộc, và biến những lời Bác dạy thành hành động cụ thể, góp phần vào sự nghiệp vĩ đại của đất nước.

Sau khi đất nước được thống nhất, thanh niên tiếp tục thể hiện tinh thần trách nhiệm cao cả, kiên cường trong việc bảo vệ từng tấc đất biên cương và từng vùng biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Họ không chỉ là những người lính biên phòng kiên trung và chiến sĩ hải quân ngày đêm canh giữ biển trời, mà còn là những người sẵn sàng hy sinh tất cả để bảo vệ nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam. Những đóng góp của họ không chỉ nằm ở việc giữ vững an ninh trật tự, mà còn trong việc xây dựng lực lượng quốc phòng ngày càng vững mạnh, bảo đảm sự ổn định và hòa bình trên toàn quốc. Sự hy sinh và tinh thần quên mình của thanh niên đã trở thành một phần không thể thiếu trong công cuộc giữ vững giang sơn và bảo vệ Tổ quốc trước mọi thử thách.

Tham gia phát triển kinh tế, xã hội

Trong suốt gần 40 năm đổi mới, thanh niên Việt Nam đã khẳng định vai trò tiên phong trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế và xã hội. Họ không ngừng sáng tạo, dám đương đầu với thử thách và đóng góp quan trọng vào nhiều lĩnh vực khác nhau, từ công nghiệp, nông nghiệp, đến dịch vụ. Sự năng động và nhiệt huyết của thanh niên đã tạo nên những bước phát triển đáng kể cho nền kinh tế quốc gia.

Thanh niên đã góp phần lớn vào việc phát triển các ngành công nghiệp và dịch vụ. Năm 2023, Việt Nam đạt quy mô GDP khoảng 430 tỷ USD, trong đó nhiều doanh nghiệp mới khởi nghiệp và các ngành công nghiệp, dịch vụ do thanh niên dẫn dắt đã đóng góp không nhỏ vào con số này. Kim ngạch xuất nhập khẩu năm 2023 đạt gần 700 tỷ USD, với xuất siêu kỷ lục 28 tỷ USD, một phần nhờ vào sự năng động và sáng tạo của thanh niên trong lĩnh vực thương mại và xuất khẩu. Lực lượng thanh niên đã tích cực tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường và xây dựng nông thôn mới. Họ đóng vai trò quan trọng trong việc triển khai các chương trình phát triển nông thôn, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống tại các vùng nông thôn.

Trong kỷ nguyên số, thanh niên cũng đã đóng góp vào sự chuyển đổi số của quốc gia. Họ là lực lượng chủ chốt trong việc phát triển các ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy đổi mới sáng tạo và xây dựng nền tảng cho nền kinh tế số. Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam năm 2023 đứng thứ 46/132, một phần nhờ vào sự đóng góp của thanh niên trong lĩnh vực công nghệ và sáng tạo. Sự đóng góp không mệt mỏi của thanh niên trong các lĩnh vực này đã góp phần quan trọng vào việc nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân, đồng thời thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước. Những nỗ lực của họ đã tạo nên một nền tảng vững chắc cho tương lai, hướng tới mục tiêu phát triển toàn diện và hội nhập quốc tế.

Thanh niên tiếp tục ra sức rèn đức, luyện tài

Để xứng đáng với tình cảm và sự kỳ vọng mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dành cho, thanh niên Việt Nam hôm nay cần không ngừng nỗ lực rèn luyện đức tính và nâng cao trình độ, nhằm kế thừa và phát triển sự nghiệp cách mạng quang vinh của Đảng và Bác Hồ.

Ảnh minh họa. Nguồn: Internet

Trước hết, thanh niên cần trau dồi đạo đức cách mạng, sống và làm việc theo tấm gương của Bác với sự khiêm tốn, giản dị và lòng nhân ái. Trong Thư gửi thanh niên ngày 2/9/1965, Bác đã nhấn mạnh: “Luôn luôn trau dồi đạo đức cách mạng, khiêm tốn và giản dị. Chống kiêu căng, tự mãn. Chống lãng phí, xa hoa. Thực hành tự phê bình và phê bình nghiêm chỉnh, để giúp nhau cùng tiến bộ mãi.” Việc rèn luyện đạo đức không chỉ giúp thanh niên hoàn thiện bản thân mà còn tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của xã hội, bảo đảm sự kế thừa và phát triển bền vững của sự nghiệp cách mạng.

Ra sức học tập và nâng cao trình độ chuyên môn là nhiệm vụ hàng đầu. Bác Hồ từng nhấn mạnh: “Ra sức học tập nâng cao trình độ chính trị, văn hoá, khoa học kỹ thuật và quân sự để cống hiến ngày càng nhiều cho Tổ quốc, cho nhân dân.” Trong thời đại hội nhập và phát triển hiện nay, việc liên tục học hỏi, cập nhật kiến thức mới và làm chủ công nghệ là điều kiện tiên quyết để thanh niên góp phần đưa đất nước tiến lên, thực hiện ước vọng sánh vai cùng các cường quốc năm châu như mong ước của Bác.

Tinh thần xung phong, sáng tạo và trách nhiệm cũng là những phẩm chất không thể thiếu. Bác Hồ đã khuyến khích: “Thanh niên cần phải có tinh thần và gan dạ sáng tạo, cần phải có chí khí hăng hái và tinh thần tiến lên, vượt mọi khó khăn, gian khổ để tiến mãi không ngừng. Cần phải trung thành, thật thà, chính trực.” Điều này nhấn mạnh rằng thanh niên cần dấn thân vào các lĩnh vực mới, không ngại khó khăn và thử thách, luôn tìm kiếm và đề xuất các giải pháp sáng tạo để giải quyết các vấn đề của xã hội, từ đó kế thừa và phát triển sự nghiệp cách mạng.

Hơn nữa, thanh niên Việt Nam phải phát huy thật tốt tinh thần “5 sẵn sàng” theo thông điệp của Thủ tướng Chính phủ tại Chương trình đối thoại năm 2023. Thanh niên cần sẵn sàng bảo vệ các mục tiêu và lý tưởng của Đảng, bảo vệ độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; sẵn sàng giữ vững bản lĩnh và khát vọng vươn lên; sẵn sàng thích ứng và làm chủ trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0; sẵn sàng tiên phong trong chuyển đổi số; và sẵn sàng đi bất cứ đâu, làm bất cứ việc gì, kể cả những công việc khó khăn và mới mẻ khi Tổ quốc cần.

Thanh niên tích cực tham gia vào các hoạt động cộng đồng, đóng góp sức mình vào công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Họ cần sống với tinh thần trách nhiệm cao, sẵn sàng hy sinh vì lợi ích chung, như lời Bác đã căn dặn: “Mình phải làm thế nào cho ích lợi nước nhà nhiều hơn? Mình đã vì lợi ích nước nhà mà hy sinh phấn đấu chừng nào?” Đây là những nhiệm vụ quan trọng để thanh niên hôm nay tiếp nối và phát triển sự nghiệp cách mạng quang vinh mà Đảng và Bác Hồ đã kỳ vọng

(Trong ảnh: Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm với đoàn viên, thanh niên tỉnh Hưng Yên _Ảnh: Tư liệu năm 2018).

3. Trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, Đoàn Thanh niên trong việc chăm lo, bồi dưỡng thanh niên

Để thanh niên có thể phát huy tối đa tiềm năng và hoàn thành tốt sứ mệnh của mình, sự quan tâm và chăm lo từ Đảng, Nhà nước và tổ chức Đoàn Thanh niên là điều vô cùng quan trọng. Như Bác Hồ đã căn dặn trong Di chúc: “Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng xã hội chủ nghĩa vừa 'hồng' vừa 'chuyên'”. Điều này nhấn mạnh vai trò then chốt của Đảng và Nhà nước trong việc định hướng, giáo dục và hỗ trợ thanh niên.

Trách nhiệm của Đảng và Nhà nước là tạo ra một môi trường thuận lợi cho sự phát triển toàn diện của thanh niên. Đầu tiên, cần chú trọng vào việc giáo dục lý tưởng và truyền thống cách mạng, giúp thanh niên hiểu rõ hơn về lịch sử, văn hóa dân tộc, từ đó nuôi dưỡng lòng yêu nước, tự hào dân tộc và ý thức trách nhiệm đối với Tổ quốc. Việc này không chỉ giúp thanh niên có một nền tảng vững chắc về nhận thức mà còn củng cố niềm tin vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước.

Triển khai các chính sách giáo dục và đào tạo chất lượng, coi đây là quốc sách hàng đầu. Đảng và Nhà nước cần đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống giáo dục, từ mầm non đến đại học, đồng thời thúc đẩy giáo dục nghề nghiệp nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ. Việc phát triển các chương trình đào tạo theo hướng thực tiễn, kết hợp giữa lý thuyết và ứng dụng, giúp thanh niên nắm bắt kiến thức mới, đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động trong thời kỳ hội nhập và cách mạng công nghiệp 4.0.

Bên cạnh đó, Đảng và Nhà nước cần tạo điều kiện thuận lợi cho thanh niên phát huy tinh thần khởi nghiệp, sáng tạo. Các chính sách hỗ trợ khởi nghiệp, cùng với việc xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo, vườn ươm doanh nghiệp là những yếu tố quan trọng giúp thanh niên hiện thực hóa ý tưởng, tạo ra giá trị mới cho xã hội. Thanh niên cần được khuyến khích và hỗ trợ tham gia vào các lĩnh vực công nghệ cao, nghiên cứu khoa học, từ đó góp phần thúc đẩy sự phát triển bền vững của đất nước.

Đoàn Thanh niên, với vai trò là đội hậu bị của Đảng, cần tập trung vào việc giáo dục, hướng dẫn và hỗ trợ thanh niên trong mọi hoạt động. Đoàn cần tổ chức các phong trào, chương trình hành động thiết thực, gắn với nhu cầu và nguyện vọng của thanh niên, đồng thời phát hiện, bồi dưỡng những tài năng trẻ, tạo điều kiện cho họ phát huy hết khả năng của mình. Đoàn cũng cần làm tốt vai trò cầu nối giữa Đảng, Nhà nước và thanh niên, đưa ra những kiến nghị, đề xuất để Đảng và Nhà nước có những chính sách phù hợp, hỗ trợ thanh niên phát triển toàn diện.

Đặc biệt, việc chăm lo đời sống tinh thần và vật chất cho thanh niên cũng cần được quan tâm. Đảng và Nhà nước cần đảm bảo các chính sách an sinh xã hội, tạo điều kiện cho thanh niên có việc làm, thu nhập ổn định, có điều kiện học tập, rèn luyện và vui chơi giải trí lành mạnh. Việc xây dựng các khu vui chơi, nhà văn hóa thanh niên, tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao cũng là những yếu tố quan trọng giúp thanh niên phát triển toàn diện cả về thể chất và tinh thần.

Kỷ niệm 55 năm thực hiện Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh là dịp để chúng ta ôn lại những lời dạy quý báu của Bác đối với thanh niên, đồng thời cũng là dịp để mỗi người tự nhìn lại mình, xem đã làm được gì và cần làm gì để xứng đáng với sự kỳ vọng của Người. Thanh niên hôm nay cần không ngừng nỗ lực, rèn luyện và cống hiến, để góp phần xây dựng một Việt Nam giàu mạnh, hòa bình, sánh vai với các cường quốc năm châu như Bác hằng mong muốn.

Trên con đường đó, sự quan tâm, chăm lo của Đảng, Nhà nước và các tổ chức đoàn thể là nguồn động viên, là bệ phóng vững chắc để thanh niên thực hiện sứ mệnh của mình. Như Bác đã nói: “Thanh niên là rường cột của nước nhà”, sự phát triển của thanh niên chính là tương lai của đất nước. Vì vậy, chúng ta cần chung tay xây dựng một môi trường thuận lợi nhất để thanh niên phát triển, từ đó góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, để những lời căn dặn của Bác mãi mãi là kim chỉ nam cho mọi hành động của thế hệ trẻ Việt Nam.

Bảo Giang