Tham gia chỉ đạo và trả lời tọa đàm trực tuyến, có các đồng chí: Lê Mạnh Hùng, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Giám đốc Trung tâm Báo chí Đại hội XIII, Trưởng ban Chỉ đạo Tọa đàm; Nhà báo Hà Đăng, Nguyên Trưởng Ban Tư tưởng – Văn hóa Trung ương; TS. Nguyễn Mạnh Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban Đối ngoại Trung ương; TS. Nguyễn Minh Vũ, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao; GS.TS Phùng Hữu Phú, Phó Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương; PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc, Nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng; TS.Trần Doãn Tiến, Tổng Biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam; Th.S Ngô Minh Tuấn, Tổng Biên tập Tạp chí Xây dựng Đảng.

Toàn cảnh buổi tọa đàm.

GÓP PHẦN TẠO SỰ THỐNG NHẤT CAO VỀ NHẬN THỨC, HÀNH ĐỘNG VÀ Ý CHÍ QUYẾT TÂM

Phát biểu đề dẫn tại buổi tọa đàm, đồng chí Trần Doãn Tiến, Tổng biên tập Báo điện tử Đảng Cộng sản Việt Nam nhấn mạnh chủ đề và trọng tâm của Tọa đàm là tuyên truyền những thành công, dấu ấn của Đại hội XIII. Thành công của Đại hội XIII góp phần tô đậm thêm thành tựu, lịch sử vẻ vang của Đảng ta trong 91 năm qua. Đặc biệt là gợi mở những nội dung cốt lõi cần quan tâm trong đợt tuyên truyền, quán triệt, học tập Nghị quyết Đại hội XIII sắp tới.

Đồng chí Trần Doãn Tiến phát biểu đề dẫn tại buổi tọa đàm.

Tại buổi tọa đàm, các đại biểu tập trung thảo luận, làm rõ hơn những nhóm nội dung, vấn đề sau:

Một là, những kết quả, thành công, dấu ấn nổi bật của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng trên tất cả các mặt từ công tác tuyên truyền trước, trong, sau Đại hội; công tác chuẩn bị Văn kiện; công tác nhân sự; công tác tổ chức Đại hội.

Hai là, cùng với những thành công của Đại hội Đảng lần thứ XIII, chúng ta kỷ niệm 91 năm lịch sử vẻ vang của Đảng cũng là dịp để cùng nhau tiếp tục ôn lại truyền thống vẻ vang, hào hùng của Đảng và dân tộc Việt Nam. Thành công Đại hội Đảng lần thứ XIII là tiếp nối những mốc son lịch vĩ đại của Đảng ta đối với cách mạng Việt Nam.

Ba là, về sự quan tâm, đánh giá của dư luận quốc tế đến Đại hội XIII của Đảng như thế nào? Những điểm mới, cốt lõi trong đường lối đối ngoại của Việt Nam được thể hiện trong Văn kiện sẽ được cụ thể hóa ra sao?

Bốn là, làm rõ những nội dung nổi bật trong các văn kiện: Báo cáo chính trị; Báo cáo tổng kết thực hiện chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2011 - 2020, xây dựng chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030; Báo cáo đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2016 - 2020 và phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025; Báo cáo tổng kết công tác xây dựng Đảng và thi hành Điều lệ Đảng khoá XII; Báo cáo kiểm điểm sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Chấp hành Trung ương khoá XII. Chủ trương, quyết sách quan trọng mà Đại hội đã thông qua để định hướng và lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn, toàn diện quá trình triển khai tổ chức thực hiện phương hướng, nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Năm là, những nội dung trọng tâm trong các văn kiện cần tuyên truyền, nghiên cứu, quán triệt, xây dựng, triển khai chương trình, kế hoạch hành động, để sớm đưa Nghị quyết Đại hội vào cuộc sống.

CƠ ĐỒ, TIỀM LỰC, VỊ THẾ VÀ UY TÍN CỦA VIỆT NAM

Tại buổi tọa đàm, đồng chí Phùng Hữu Phú đã khái quát được những thành tựu của đất nước ta trong nhiệm kỳ vừa qua và sau 35 năm đổi mới.

Đồng chí Phùng Hữu Phú nhấn mạnh, nhìn lại chặng đường 35 năm đổi mới, văn kiện Đại hội XIII và đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước nhiều lần nhấn mạnh là đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay. Văn kiện nhấn mạnh đây là kết tinh sự sáng tạo, quá trình phấn đấu bền bỉ, toàn diện của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta qua nhiều kỳ Đại hội.

Nhìn lại thành tựu nổi bật của 30 năm đổi mới mà trực tiếp là trong 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII của Đảng, có thể thấy rất rõ đất nước đã đạt được những thành tựu quan trọng khá toàn diện và có nhiều dấu ấn nổi bật. Cả về kinh tế, từ khủng hoảng sâu sắc, toàn diện đến vượt qua cuộc khủng hoảng, đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, vượt ra khỏi tình trạng một nước nghèo kém phát triển. Từ một đất nước bị bao vây, cô lập, chúng ta thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, và hiện tại chúng ta đã thật sự là bạn của các quốc gia, các cộng đồng, là một thành viên rất có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế. Vị thế, uy tín quốc tế của chúng ta tăng rất cao; văn hóa - xã hội có nhiều tiến bộ, đời sống nhân dân không ngừng được cải thiện' quốc phòng, an ninh được tăng cường. Chúng ta giữ vững được độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ trong một thế giới có thể nói là đầy biến động, đầy phức tạp. Thay đổi của đất nước rất toàn diện. Điều đáng nói là từ chính sự phát triển toàn diện đó chúng ta đã trụ vững trước những sóng gió, những thách thức gay gắt của thời cuộc.

"Chỉ đơn cử năm 2020, rất nhiều vấn đề: chiến tranh thương mại diễn ra gay gắt; đặc biệt là đại dịch Covid-19 làm cho cả thế giới chao đảo. Trong bối cảnh như thế, Việt Nam đã vượt lên và thực hiện được mục tiêu kép, kiềm chế, hạn chế sự tác động của đại dịch Covid-19 ở mức cao nhất có thể, đồng thời ổn định, khôi phục và tiếp tục thúc đẩy  kinh tế phát triển. Chúng ta là một trong số ít đất nước tăng trưởng dương, được đánh giá là một trong 16 quốc gia có tốc độ tăng trưởng khả quan. Chính hiện thực đó đã nói lên được sức sống của đổi mới, sức sống của con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.

Đồng chí Tổng Bí thư đã nói: Với tinh thần khiêm tốn của người cộng sản, chúng ta có quyền tự hào nói rằng chưa bao giờ chúng ta có một cơ đồ, một tiềm lực, vị thế, uy tín như ngày nay. Đấy là một thực tế sinh động đã chứng minh và được khẳng định trong văn kiện Đại hội XIII" – Đồng chí Phùng Hữu Phú bày tỏ.

Đồng chí Lê Mạnh Hùng: Đại hội lần thứ XIII của Đảng thành công rất tốt đẹp trên nhiều phương diện Trong đó, có công tác tuyên truyền, công tác xây dựng văn kiện Đại hội, công tác nhân sự của Ban Chấp hành Trung ương, cả về mặt tổ chức thực hiện, triển khai trong quá trình điều hành Đại hội, đạt được kết quả toàn diện, như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: Đại hội đã thành công rất tốt đẹp. Đó là các điểm sau: Thứ nhất, cứ mỗi một kỳ đại hội thì Đảng ta đánh giá trong nhiệm kỳ vừa qua đã đạt được những kết quả toàn diện trên tất cả các lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội, về công tác xây dựng Đảng và quốc phòng an ninh, đề ra phương hướng, nhiệm vụ của đất nước trong thời gian tới, trong nhiệm kỳ tới. Đại hội XIII lần này, không chỉ có đánh giá chiến lược 10 năm, trong nhiệm kỳ 5 năm, mà nhìn nhận đánh giá lại toàn diện 35 năm đổi mới của đất nước, những kết quả đạt được nổi bật và Đại hội đã đi đến thống nhất đánh giá là đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày hôm nay, được đưa vào trong Nghị quyết của Đại hội. Và trong Đại hội cũng đề ra phương hướng, nhiệm vụ hướng tới 5 năm tới và hướng tới định hướng cho đất nước phát triển, hướng tới 100 năm kỷ niệm ngày thành lập Đảng, 100 năm kỷ niệm thành lập Nước. Tinh thần của Đại hội, không khí, quyết tâm đó là khát vọng của đại biểu, của các tầng lớp nhân dân xây dựng đất nước của chúng ta phát triển. Đây có thể nói là thông điệp, quyết tâm rất là lớn. Thứ hai, Văn kiện của Đại hội chuẩn bị rất công phu, rất khoa học, xuất phát từ thực tiễn đổi mới của đất nước. Ý Đảng, lòng dân hòa quyện trong văn kiện Đại hội. Tôi chỉ lấy đơn cử ví dụ việc các nhà báo, các nhà khoa học, gửi ý kiến qua các cơ quan báo chí tập hợp, đóng góp 94 trang gửi cho Tiểu ban nội dung của Đại hội. Rồi ý kiến của nhân dân gửi qua cơ quan báo chí tập hợp 58 trang. Nhiều ý kiến sâu sắc, phong phú và kiến giải, đề xuất những nội dung rất quan trọng, toàn diện trong việc xây dựng và phát triển đất nước. Thứ ba, trong thảo luận của đại biểu dự Đại hội rất gắn liền với thực tiễn, kiến giải được nhiều vấn đề Đại hội quan tâm và đề xuất với Đại hội, đề xuất với Đảng trong quá trình phát triển trong thời gian tới rất là cụ thể cả về công tác xây dựng Đảng, phát triển kinh tế - xã hội và phát triển bền vững, cả về hội nhập quốc tế, quốc phòng - an ninh và xác định cụ thể từng bước cho những năm tiếp theo được định hướng rất rõ. Tôi nghĩ điều này thể hiện tinh thần, trách nhiệm rất cao của toàn Đảng, toàn dân ta. Thứ tư, nhân sự Ban Chấp hành Trung ương trình rất kỹ lưỡng qua 5 bước, đúng quy trình, lựa chọn được những đồng chí xứng đáng vào Ban Chấp hành Trung ương tiếp tục lãnh đạo đất nước trong thời kỳ mới. Tôi thấy đây là điểm rất tâm đắc và các đại biểu dự Đại hội tập trung thảo luận dân chủ, bầu một lần đảm bảo yêu cầu đề ra. Thứ năm, công tác truyền thông được triển khai rất bài bản, công phu. Gần 600 nhà báo, phóng viên trong nước và 100 nhà báo nước ngoài dự Đại hội. Chúng ta tổ chức trực tuyến để thông tin Đại hội đến được với các nhà báo ở nước ngoài. Các bạn đánh giá cao công tác thông tin cũng như vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trong sự nghiệp phát triển đất nước, trong thời kỳ hội nhập quốc tế...

NHỮNG NỘI DUNG CẦN QUÁN TRIỆT VỀ NGHỊ QUYẾT ĐẠI HỘI XIII TRONG THỜI GIAN TỚI

Theo đồng chí Phùng Hữu Phú, so với Đại hội XII và các Đại hội trước thì lần này, phương châm Đại hội và chủ đề Đại hội XIII có những bổ sung rất ý nghĩa. Đại hội XII có nêu phương châm "Đoàn kết-Dân chủ-Kỷ cương và Đổi mới". Đại hội XIII kế thừa phương châm "Đoàn kết-Dân chủ-Kỷ cương". Đây là những phương châm mang tính kinh điển. Đại hội nào cũng rất cần có dân chủ để phát huy trí tuệ và Đại hội nào cũng cần giữ cho được kỷ cương. Thế nhưng Đại hội lần này, hai chữ "Đổi mới" và "Sáng tạo - Phát triển" không khác nhau nhưng nó có một tầm vóc mới. Sáng tạo chính là đổi mới ở tầm vóc mới, đổi mới cũng đồng nghĩa với việc tạo ra những giá trị mới, sáng tạo mới. Và sáng tạo để hướng đến sự phát triển toàn diện của đất nước, xã hội, con người. Rõ ràng, chủ đề Đại hội lần này vừa có sự kế thừa, vừa có sự phát triển.

Chủ đề Đại hội là tư tưởng chủ đạo của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân chúng ta trong 5 năm, 10 năm tới và những chặng đường sắp tới. Chủ đề Đại hội, bao hàm đầy đủ cả 5 thành tố: Thành tố về Đảng, thành tố dân tộc, thành tố công cuộc đổi mới, thành tố về sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc và thành tố mục tiêu phát triển. Lần này, trong chủ đề vẫn kế thừa 5 thành tố đó, nhưng từng thành tố thì được hoàn thiện và bổ sung thêm những tư tưởng rất mới.

Về chính trị, trước đây chúng ta nói xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh. Lần này, chúng ta bổ sung một nội dung rất quan trọng là xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh. Điều này giúp chúng ta nhìn thấy được mối quan hệ biện chứng, thống nhất giữa Đảng và hệ thống chính trị.

Đảng trong sạch, vững mạnh là linh hồn, là điều kiện kiên quyết để hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, nhưng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh là điều kiện cần, là chỗ dựa vững chắc để Đảng trong sạch, vững mạnh. Đây là tư tưởng nhận thức rất mới.

Về vấn đề dân tộc, trước đây, chúng ta nói là phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc rất là quý, nói chung là Đảng và dân tộc - hai yếu tố quyết định. Lần này, vấn đề dân tộc được bổ sung thành tố rất mới, dân tộc bắt đầu từ con người.  Nhấn mạnh khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phồn vinh và hạnh phúc, khát vọng của cộng đồng, của dân tộc là sức mạnh bên trong, to lớn để thúc đẩy dân tộc tiến lên phía trước, không lùi bước trước khó khăn. Nhấn mạnh nữa là phát huy ý chí sức mạnh đại đoàn kết và thêm ý nữa là gắn với sức mạnh thời đại.

Đồng chí Phùng Hữu Phú cũng cho biết: "Hiện nay là xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng cho nên sức mạnh của dân tộc phải gắn với sức mạnh của thời đại.  Tôi thấy thành tố dân tộc được hoàn thiện, được bổ sung nhiều tư tưởng rất mới".

Về mục tiêu phát triển, trước đây chúng ta thường thống nhất, Đại hội XI, XII phấn đấu để sớm đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp theo hướng hiện đại, rồi phấn đấu cụ thể hơn là phấn đấu đến năm 2020 đưa nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại. Thế thì lần này vẫn kế thừa tư tưởng, định hướng đó, nhưng có cái mới là chúng ta bắt kịp xu hướng chung của thế giới.

Hiện nay, thế giới thường phân chia các quốc gia theo các tiêu chí là quốc gia phát triển, chậm phát triển hay đang phát triển; đánh giá các quốc gia theo mức độ thu nhập: Thu nhập thấp, thu nhập trung bình, thu nhập cao. Lần này, chúng ta vừa tiếp tục tư duy truyền thống về mục tiêu và vừa tiếp thu xu thế chung của thế giới, đưa ra mục tiêu là phấn đấu đến giữa thế kỷ XXI, nước ta trở thành nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Còn riêng mục tiêu chung chỉ nói rõ là một nước phát triển thu nhập cao. Đấy là những bổ sung rất quan trọng, thể hiện tư duy mới, nhận thức mới về chủ nghĩa xã hội, về con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta, về con đường đổi mới của đất nước.

NÂNG CAO NĂNG LỰC LÃNH ĐẠO, NĂNG LỰC CẦM QUYỀN VÀ SỨC CHIẾN ĐẤU CỦA ĐẢNG

Theo PGS.TS Nguyễn Trọng Phúc, sở dĩ phải nêu cao vấn đề nêu trên là bởi sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng luôn luôn quyết định đến thắng lợi của cả cách mạng và giải phóng dân tộc trước đây cũng như cách mạng xã hội chủ nghĩa và đổi mới hiện nay. Để Đảng lãnh đạo và cầm quyền tốt nhất, phải có mấy điều kiện sau:

Thứ nhất, là Đảng phải ở tầm cao lý luận và trí tuệ. Đại hội XIII của Đảng là một đại hội ở tầm cao trí tuệ và lý luận. Tiểu ban văn kiện đã tập trung tổng kết nhiều vấn đề quan trọng. Ví dụ như lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam; lý luận về kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; lý luận về nhà nước pháp quyền; lý luận về văn hóa, con người; lý luận về vấn đề xã hội và quản lý xã hội phát triển xã hội…

"Tôi thấy đọc văn kiện lần này rất lý thú, là người làm nghiên cứu khoa học tôi thấy tính lý luận và tính thực tiễn hòa quyện với nhau. Và đối với người dân bình thường đọc văn kiện này cũng hiểu được, từ đó có thể đi vào hành động thực tiễn" – Đồng chí Nguyễn Trọng Phúc chia sẻ.

Thứ hai, phải có cương lĩnh, đường lối đúng. Bởi thời kỳ nào cũng thế, nếu sai lầm về đường lối và con người dễ dẫn tới đổ vỡ, thất bại cho nên cần cảnh báo để tránh nguy cơ sai lầm về đường lối. Có thể nói, Đại hội XIII đã phát triển đường lối đổi mới, phát triển Cương lĩnh. Cương lĩnh 2011 đã bổ sung, phát triển, nhưng bây giờ đến Đại hội XIII vẫn còn tiếp tục phát triển. Đây là công cụ quan trọng nhất để lãnh đạo bằng cương lĩnh, đường lối.

Thứ ba, bản lĩnh của Đảng. Bản lĩnh ở đây là chủ động để vượt qua những khó khăn, thách thức thì Đại hội XIII cũng dự báo những khó khăn, thách thức như Tổng Bí thư đã nói, có những thách thức không thể lường hết được.

Thứ tư là công tác cán bộ, bởi vì như Bác Hồ nói cán bộ là gốc của mọi công việc. Cán bộ giỏi thì thành công, chứ nếu có đường lối đúng rồi nhưng mà đội ngũ cán bộ không đáp ứng được thì cũng không thành công. Kỳ Đại hội này chúng ta cũng đã chú ý công tác cán bộ và chuẩn bị nhân sự cho Đại hội rất công phu, bài bản.

Thứ năm, Đảng ta là cầm quyền và lãnh đạo. Để cầm quyền và lãnh đạo giỏi phải không ngừng đổi mới phương thức lãnh đạo, phương thức cầm quyền của Đảng.

Nhà báo Hà Đăng nhấn mạnh mục tiêu tổng quát mà Đại hội XIII nêu ra có ghi: "Nhân tố có ý nghĩa quyết định thành công của sự nghiệp xây dựng, phát triển đất nước, bảo vệ Tổ quốc là tiếp tục tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao năng lực lãnh đạo, năng lực cầm quyền và sức chiến đấu của Đảng; xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh toàn diện…".

Nhà báo Hà Đăng giải thích, điều đó có nghĩa là: Trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc XHCN, Đảng ta luôn kiên định quan điểm, coi phát triển kinh tế -  xã hội là nhiệm vụ trung tâm; xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt. Cái mới lần này được nêu rõ trong tiêu đề của Báo cáo chính trị Đại hội XIII, ở vế đầu tiên. Nếu như tiêu đề của Báo cáo Đại hội XII ghi "Tăng cường xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh…", còn tiêu đề của Báo cáo chính trị Đại hội XIII được bổ sung: "Tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh…". Có nghĩa là không chỉ xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong sạch, vững mạnh mà còn phải xây dựng cả hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh".

"Chúng ta hiểu hệ thống chính trị nói ở đây là bao gồm cả Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị, xã hội" – Nhà báo Hà Đăng bày tỏ.

Nhà báo Hà Đăng cũng cho rằng, Báo cáo chính trị và Nghị quyết Đảng đã nêu rõ, chỉ cần chúng ta nhận thức đúng và thực hành đúng. Đó là những giải pháp chủ yếu như sau:

Về Đảng: Kết hợp hài hòa, chặt chẽ và có hiệu quả giữa xây dựng với chỉnh đốn Đảng; giữa xây dựng với bảo vệ Đảng. Không ngừng nâng cao năng lực và đổi mới phương thức lãnh đạo, cầm quyền của Đảng trong điều kiện mới. Tăng cường xây dựng Đảng về chính trị; hết sức coi trọng xây dựng Đảng về tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ.

Có 4 điều kiên định: (1) Kiên định, vững vàng trên nền tảng Chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng thời không ngừng bổ sung, phát triển sáng tạo, phù hợp với thực tiễn Việt Nam. (2) Kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội. (3) Kiên định đường lối đổi mới. Thực hiện nghiêm các nguyên tắc tổ chức và hoạt động của Đảng. (4) Đổi mới, hoàn thiện tổ chức, tinh gọn bộ máy đi đôi với củng cố, nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đội ngũ đảng viên. Đặc biệt coi trọng nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cán bộ - nội dung then chốt trong công tác xây dựng Đảng.

Về Nhà nước: Nâng cao năng lực, hiệu quả  hoạt động của Nhà nước và thể chế hóa, cụ thể hóa và tổ chức thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng. Giữ vững kỷ luật, kỷ cương, đồng thời khắc phục bằng được sự yếu kém, chậm trễ trong công tác lãnh đạo, điều hành, tổ chức thực hiện chủ trương, luật pháp, chính sách, thực thi công vụ. Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát chặt chẽ quyền lực; nâng cao chất lượng, hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng. Tiếp tục thực hiện chiến lược cải cách tư pháp, nâng cao uy tín và hiệu quả của hoạt động tư pháp.

Về Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị -  xã hội:  Đổi mới tổ chức, bộ máy và phương thức hoạt động theo phương châm hướng mạnh về cơ sở, địa bàn dân cư, thực hiện tốt vai trò giám sát, phản biện xã hội, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của đoàn viên, hội viên và  nhân dân; làm cầu nối quan trọng giữa Đảng và nhân dân. Củng cố, tăng cường lòng tin, sự gắn bó của nhân dân với Đảng, Nhà nước, chế độ xã hội chủ nghĩa…

DÂN BIẾT, DÂN BÀN, DÂN LÀM, DÂN KIỂM TRA

Văn kiện Đại hội XIII có đề cập đến phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân thụ hưởng". Theo GS.TS Phùng Hữu Phú, vấn đề phát huy quyền làm chủ của nhân dân là vấn đề lớn đã được Đảng ta quan tâm qua nhiều kỳ đại hội.

Đến lần này thì tư tưởng phát huy quyền làm chủ của nhân dân được hoàn thiện thêm một bước mới. Cụ thể, tức là chúng ta bổ sung, hoàn chỉnh phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" đã được thực hiện trong nhiệm kỳ vừa rồi. "Lần này bổ sung thêm 2 vấn đề lớn: dân giám sát và dân thụ hưởng trở thành ra một phương châm hoàn chỉnh.

Vấn đề giám sát và thụ hưởng là những vấn đề rất là quan trọng, có ý nghĩa lớn. Nếu như chúng ta phát huy tốt vai trò giám sát của nhân dân thì có thể ngăn ngừa từ sớm những tiêu cực trong xã hội, trong đội ngũ cán bộ. Có lẽ không ai hiểu tổ chức, không ai hiểu cán bộ, đảng viên bằng nhân dân. Có nhân dân giám sát chặt chẽ, hàng ngày, kịp thời góp ý, kịp thời phê bình thì cán bộ dễ nhận thức và sửa chữa được, không mắc vào các sai lầm đáng tiếc phải xử lý như thời gian vừa rồi.

Ý nghĩa lớn lắm, thế còn dân thụ hưởng đây là biện chứng. Vì đi vào kinh tế thị trường thì động lực quan trọng là lợi ích. Sự hài hòa về lợi ích là quan trọng. Làm thì phải được hưởng, làm nhiều phải hưởng nhiều. Đây là nguyên lý của chủ nghĩa xã hội, tức là phân phối theo lao động. Người dân là người trực tiếp làm ra của cải vật chất thì nhân dân phải là chủ thể để thụ hưởng những thành quả do mình làm ra. Đó là bản chất của chế độ xã hội và đó cũng là động lực để thúc đẩy phát triển xã hội.

GS.TS Phùng Hữu Phú chia sẻ thêm, "Lần này bổ sung thêm "dân giám sát, dân thụ hưởng" là một bước tiến mới. Nhân dân rất đồng tình và hoan nghênh điều này. Nếu chúng ta thực hiện đúng phương châm này, sẽ tạo ra một xung lực mới trong quá trình phát triển đất nước.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước khẳng định phát biểu bế mạc: "Hôm nay Đại hội thành công là bước đầu, còn tinh thần Đại hội, tư tưởng Đại hội có vào cuộc sống hay không, đó mới là thành công thật sự". Vấn đề dân giám sát, dân thụ hưởng quá đúng, nếu muốn làm được điều này phải là nhận thức từ trên xuống dưới, nhất là từ cơ sở, lãnh đạo tỉnh, lãnh đạo huyện, lãnh đạo xã, phường, phải thấm nhuần cái này. Và phải có cơ chế cụ thể.

Để dân giám sát, phải có cơ chế nào, dân thụ hưởng thì cơ chế thế nào, quy định thế nào và nhất là phải có chế tài, đường lối của Đảng. Như vậy, nếu không thực hiện thì phải chịu trách nhiệm ra sao, nếu gây khó dễ cho vai trò giám sát của dân, trách nhiệm xử lý thế nào. Nếu vi phạm lợi ích của dân thì xử lý thế nào? Lâu nay, chế tài chưa đủ mạnh, do đó mà đường lối thì đúng, chủ trương thì hay nhưng vào trong thực tiễn, thậm chí có nơi vào cuộc sống bị méo mó đi, khiến quần chúng kém phấn khởi, thậm chí là thiếu tin tưởng. Tôi cho rằng lần này thì phải quyết tâm khắc phục cái đó" - GS.TS Phùng Hữu Phú nhấn mạnh.

NHỮNG ĐIỂM MỚI TRONG CHÍNH SÁCH ĐỐI NGOẠI CỦA VIỆT NAM

Tại buổi tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ đã làm rõ hơn những điểm mới trong chính sách đối ngoại của Việt Nam sau Đại hội XIII.

Theo đồng chí Nguyễn Minh Vũ, trong Văn kiện của Đại hội XIII cũng như qua quá trình thảo luận của Đại hội thì nổi lên 5 điểm, cũng có thể gọi là điểm mới.

Thứ nhất, có thể thấy trong phần dự báo, Đại hội đã thảo luận tại Đại hội cũng như trong văn kiện đã thể hiện tính toàn diện, biện chứng, nhấn mạnh cả những khía cạnh thời cơ và thách thức trong dự báo tình hình thế giới, khu vực. Ví dụ như đánh giá về những xu hướng lớn thì vừa có tính khái quát cao, thể hiện cụ thể cả hai mặt thách thức và cơ hội. Xu hướng hòa bình, ổn định, hợp tác phát triển vẫn được duy trì. Tuy nhiên, sẽ có những thách thức, trở ngại trong toàn cầu hóa và hội nhập quốc tế, đặc biệt là bởi sự cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn, trong vấn đề kinh tế thế giới đang lâm vào khủng hoảng và có thể suy thoái kéo dài; đồng thời cũng nhấn mạnh những vận hội và cơ hội rất quan trọng từ cách mạng công nghiệp 4.0 , trong quá trình chuyển đổi số… thì đã có một cái nhìn hết sức biện chứng, toàn diện, nhấn mạnh cả thời cơ và thách thức trong thời gian tới cho đất nước.

Thứ hai, trong văn kiện lần này thì có thể nói là vị thế và vai trò của đối ngoại được đề cao trong triển khai các mục tiêu phát triển của đất nước. Trong văn kiện nêu rõ, đối ngoại phát huy vai trò tiên phong trong việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, tranh thủ nguồn lực bên ngoài cho sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của đất nước, nâng cao vị thế quốc gia và đối ngoại.

Thứ ba, về mặt chủ trương thì tiếp tục khẳng định chúng ta sẽ tiếp tục triển khai đường lối đối ngoại hòa bình, hợp tác phát triển độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa. Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực, có trách nhiệm, cộng đồng quốc tế. Ở đây cho thấy một sự tự tin và sự chủ động trong việc đóng góp vào các vấn đề quốc tế, đồng thời cũng khẳng định là chúng ta bảo đảm tối đa lợi ích quốc gia dân tộc trên cơ sở Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế và bình đẳng cùng có lợi.

"Như vậy, chúng ta theo đuổi lợi ích quốc gia, dân tộc không phải là theo góc độ chủ nghĩa dân tộc, vị kỷ mà trên cơ sở luật pháp quốc tế, đặc biệt là Hiến chương Liên hợp quốc, được coi là khuôn khổ pháp lý quan trọng nhất của toàn cầu và bình đẳng cùng có lợi" – Đồng chí Nguyễn Minh Vũ bày tỏ.

Thứ tư, có thể nói trong văn kiện này cũng nhấn mạnh việc xây dựng nền ngoại giao toàn diện và hiện đại. Đây là một điểm rất mới trong văn kiện Đại hội lần này. Ngoại giao toàn diện dựa trên ba trụ cột: đối ngoại Đảng, Ngoại giao Nhà nước và đối ngoại nhân dân và nhấn mạnh đến sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa ba trụ cột đó. Và toàn diện không chỉ là về chủ thể đó mà toàn diện cả về hình thức và lĩnh vực, ví dụ như ngoại giao kinh tế, ngoại giao chính trị, ngoại giao văn hóa và cả về đối tượng thúc đẩy quan hệ. Không chỉ là các đối tác là Chính phủ và phi Chính phủ, các tổ chức quốc tế. Tính hiện đại của ngoại giao thể hiện là mong muốn nâng tầm tính hiện đại ngoại giao về phương thức triển khai và bộ máy, kể cả con người làm công tác đối ngoại. Ngoại giao hiện đại ở đây không có nghĩa rằng từ bỏ yếu tố truyền thống, mà yếu tố truyền thống, đặc biệt là phát huy truyền thống về đối ngoại, tư tưởng ngoại giao Hồ Chí Minh vẫn là sợi chỉ đỏ và kim chỉ nam, nền tảng cho chúng ta có thể phát triển nền ngoại giao hiện đại.

Thứ năm, Văn kiện chính trị lần này cũng nhấn mạnh đến việc tăng cường quan hệ song phương, tăng cường sự đan xen lợi ích với các đối tác, đặc biệt là các đối tác nước láng giềng, các nước, khu vực, các nước lớn, các nước bạn bè truyền thống, đặc biệt là những đối tác toàn diện và chiến lược. Đây là một điểm mới và nó thể hiện sự phát triển mặt lý luận của Đảng ta, đề cao vai trò của đối ngoại đa phương trên cơ sở là những thành tựu đối ngoại đa phương của chúng ta trong thời gian qua cũng như tầm quan trọng của đối ngoại đa phương đối với Việt Nam trong việc mở rộng không gian phát triển của đất nước, nâng cao vị thế đất nước, cũng như góp phần vào giải quyết các vấn đề toàn cầu của nhân loại.

 Thu Hằng - Tại chí Ban tuyên giáo Trung ương